Cerkwie - opuszczone ratowane
Korczmingmina Ulhówek, powiat tomaszowski, województwo lubelskie
Świątynia
Rok budowy1658
Wezwanie cerkwi greckokatolickiejObjawienia Pańskiego
Rejestr zabytkówA-501 z 21.10.1992
MateriałDrewniana
Znane daty remontów/przebudów1990-2004
Funkcja, stan obecnyFilialna cerkiew greckokatolicka parafii w Lublinie
Dzwonnica
Rok budowy-
Stan obecnyNie istnieje
MateriałDrewniana
Rejestr zabytków-
Cmentarz przycerkiewny
Stan obecnyFragmenty kilku nagrobków z warsztatów bruśniańskich
Rejestr zabytków-
Dodatkowe informacje Po wysiedleniu ludności ukraińskiej w 1947 r. cerkiew do połowy lat 50. XX w. służyła jako kościół łaciński. Odebrana Kościołowi niszczała przez kolejne 35 lat. Społeczna Komisja Opieki na Zabytkami Sztuki Cerkiewnej doprowadziła do rozpoczęcia remontu w 1990 r. Jako że cerkiew zsunęła się z dębowych pecek stanowiących fundament, trzeba było ją rozebrać i złożyć wymieniając zniszczone elementy. W 2002 r. cerkiew przekazano parafii greckokatolickiej z Lublina, która dwa lata później zakończyła renowację. Świątynia należy do najcenniejszych przykładów budownictwa cerkiewnego w Europie, ze względu na smukłą sylwetkę i znaczną wysokość.

Cerkiew w Korczminie była czynna do czasu wysiedlenia ze wsi mieszkańców w 1947 r. Do pierwszej połowy lat 50. XX w. służyła jako kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w pobliskim Machnówku. W latach 60. były mieszkaniec Korczmina Pan J. Łapczuk kilkakrotnie bezskutecznie interweniował w sprawie opuszczonej cerkwi w Ministerstwie Kultury i Sztuki.
W 1966 r. dyrektor Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków wydał opinię, iż „...stan techniczny cerkwi w Korczminie jest tak zły, że obiekt nie nadaje się już do odbudowy, tym bardziej do konserwacji”. Mimo tej opinii zabytek przetrwał kolejnych kilkadziesiąt lat.
W 1985 r. kilkudziesięcioosobowa grupa byłych mieszkańców Korczmina wystosowała list do Ministerstwa Kultury i Sztuki z prośbą o uratowanie ginącej cerkwi. W 1990 r. z inicjatywy Społecznej Komisji Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej przy Zarządzie Głównym Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, rozpoczęto prace konserwatorskie przy obiekcie. Cerkiew rozebrano, wymieniono zniszczone elementy i zakonserwowano pozostałe, a w 1994 r. rozpoczęto jej ponowne stawianie. Ze względu na brak pieniędzy remont często przerywano. Ostatnio prace przerwano w styczniu 2000 r. – po wykonaniu kopuły nad nawą.
W 2003 r. cerkiew przejęła Parafia Greckokatolicka w Lublinie. Nad prezbiterium i babińcem nie było dachów i stropów; brakowało legarów, podłóg, drzwi, okien, wyposażenia, instalacji elektrycznej. Prócz tego uporządkowania wymagało otoczenie cerkwi – cmentarz przycerkiewny z kilkoma nagrobkami.
Dzięki kilkuletnim staraniom ks. Stefana Batrucha w Uspinnia w 2004 r. Metropolita Przemysko-Warszawski abp Jan Martyniak poświęcił odbudowaną cerkiew. Obecnie świątynia służy nielicznym miejscowym mieszkańcom oraz pielgrzymom przybywającym od dziesięciu lat na Dni Dobrosąsiedztwa i odwiedzającym kopię cudownego obrazu Matki Boskiej Korczmińskiej.

 

Źródło: ks. Stefan Batruch, 2013 r.